Inżynier kontraktu, często też określany jako Kierownik Projektu lub Project Manager, to nowa funkcja w budownictwie nie uregulowana w krajowym prawodawstwie, która jest odpowiedzią na współczesne potrzeby i wymagania rynku budowlanego. Inżynier kontraktu wbrew dosłownemu brzmieniu nie jest jednoosobowym stanowiskiem a zespołem specjalistów będącym uczestnikiem procesu budowlanego. Zakres zadań inżyniera kontraktu wyklucza praktycznie sprawowanie tej funkcji jednoosobowo. Pojęcie i funkcja inżyniera kontraktu nie wynika z Prawa budowlanego ani z polskich przepisów wykonawczych a została wprowadzona przez Międzynarodową Federację Inżynierów-Konsultantów FIDIC.
W Polsce funkcja inżyniera kontraktu zaczęła funkcjonować od momentu wejścia Polski do UE. Inżynier kontraktu w budowlanym procesie inwestycyjnym ustanawiany jest przez inwestora na podstawie umowy zawartej na podstawie Prawa budowlanego oraz jeśli taka jest wola stron umowy w oparciu o ujednolicone warunki kontraktowe FIDIC. W okresie początkowym pojawienia się tej funkcji w realiach polskich, najczęściej Inżynier kontraktu czy Kierownik Projektu powoływany był tylko przy projektach współfinansowanych z funduszy Unii Europejskiej. Obecnie, inżynier kontraktu ustanawiany jest dla inwestycji budowlanych realizowanych przez m.in. jednostki samorządu terytorialnego , instytucje państwowe oraz spółki z udziałem Skarbu Państwa ale również przez podmioty prywatne, np. deweloperzy.
Podstawowym zadaniem inżyniera kontraktu i kierownika projektu jest sprawowanie funkcji bezstronnego kontrolera rzetelności przygotowania jak i realizowania budowlanego procesu inwestycyjnego, w szczególności poprzez:
W zakresie technicznym pozycja i zadania inżyniera kontraktu i kierownika projektu ( Project Managera) nie różni się od funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego. Formalnie jednak warunki FIDIC stawiają pozycję inżyniera kontraktu w budowlanym procesie inwestycyjnym wyżej niż przepisy Prawa budowlanego pozycję inspektora nadzoru.
Procedury FIDIC powstawały na podstawie wielu lat doświadczeń zarówno w sensie aspektów technicznych jak i w zakresie warunków organizacyjnych budowlanego procesu inwestycyjnego mających na celu doprecyzowanie roli oraz usprawnienie i zoptymalizowanie działań wszystkich uczestników projektu.
Właściwe sprawowanie funkcji inżyniera kontraktu i kierownika projektu (Project Managera) ma kluczowe znaczenie dla powodzenia każdej inwestycji budowlanej. Zakres obowiązków inżyniera kontraktu i kierownika projektu (Project Managera) oraz wymagana od niego bezstronność w podejściu do problemów pojawiających się w trakcie realizacji inwestycji budowlanej są oceniane przez każdą ze stron kontraktu w świetle przysługujących jej roszczeń.
O powodzeniu projektu budowlanego decyduje nie tylko dotrzymanie terminu zakończenia i dyscyplina budżetu projektu ale również wzajemne pozytywne relacje wszystkich stron kontraktu czyli zakończenie projektu bez sporu pomiędzy uczestnikami procesu budowlanego.
Jak już wspomniano wyżej, jedną z kluczowych osób dla powodzenia projektu jest inżynier kontraktu lub kierownik projektu (Project Manager), który pełni bardzo ważną funkcję w ramach kontraktów opartych na wzorach warunków kontraktowych FIDIC. W modelowym rozwiązaniu inżynier kontraktu lub kierownik projektu czy Project Manager powinien podejmować szeroki zakres działań związanych zarówno z bieżącym rzetelnym administrowaniem kontraktem, jak i z zapobieganiem potencjalnym sporom, łagodzeniem ich we wczesnej fazie , a także rozstrzyganiem spraw, w których wymiana sprzecznych stanowisk stron nie doprowadziła do wypracowania wspólnego stanowiska.
Inżynier kontraktu lub kierownik projektu (Project Manager) musi być zatem jednocześnie profesjonalnym kontrolerem realizowanych przez wykonawcę prac, doradcą technicznym inwestora, a także bezstronnym i niezależnym rozjemcą pomiędzy stronami kontraktu, zdolnym do obiektywnej oceny często sprzecznych argumentów. Praca inżyniera kontraktu wymaga zatem dużego wyczucia i doświadczenia często bowiem wiąże się z łączeniem ról pozostających ze sobą w konflikcie.
Zamawiający – Inwestor, może zarzucać inżynierowi kontraktu lub kierownikowi projektu działanie na korzyść wykonawcy , wykonawcy zaś zarzucają inżynierowi kontraktu stronniczość i działania na korzyść Zamawiającego. Funkcja inżyniera jest o tyle trudna, że obie strony dysponują środkami ochrony prawnej przed jego nieprawidłowym działaniem, choć faktem jest iż pozycja inwestora jest uprzywilejowana bowiem to Zamawiającego wiąże z inżynierem kontraktu umowa, z której wynika obowiązek dochowania należytej staranności w realizacji jej postanowień.
Jeżeli zamawiający korzystający z wzoru warunków kontraktowych FIDIC to jest zobowiązany do zatrudnienia inżyniera kontraktu wskutek czego podmioty te łączy umowa, która może być podstawą roszczeń zamawiającego wobec inżyniera. Nieprawidłowe sprawowanie funkcji inżyniera stanowi zatem typowe niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego. Mniej oczywiste więc są więc podstawy roszczeń wykonawcy wobec inżyniera kontraktu.
Na potrzeby procesu inwestycyjnego zorganizowanego według procedur FIDIC zawierane są dwa kontrakty. Jeden pomiędzy zamawiającym a wykonawcą, a drugi pomiędzy zamawiającym a inżynierem kontraktu.
Tak więc wykonawcy z inżynierem kontraktu czy kierownikiem projektu nie wiąże żaden stosunek obligacyjny a ich wzajemne relacje regulowane są w oddzielnych umowach zawieranych z zamawiającym. Mimo to te dwa podmioty są zobowiązane do wykonywania wobec siebie obowiązków wynikających z kontraktu pomiędzy zamawiającym a wykonawcą. W tym kontekście pomimo, że inżynier kontraktu nie jest stroną umowy dla wykonawcy, to jednak zarówno zamawiający jak i wykonawca, zawierając kontrakt akceptują rolę inżyniera kontraktu w nim opisaną poprzez wyszczególnienie obszarów działalności inżyniera, szczegółowych obowiązków, umocowania do działania, a także narzędzi, jakimi dysponuje inżynier kontraktu w ramach zarządzania kontraktem.
Warunki kontraktowe FIDIC ustanawiają obowiązek inżyniera kontraktu czy kierownika projektu zarówno wobec zamawiającego, jak i wobec wykonawcy do pozostawania niezależnym w wykonywaniu swoich zadań, a także do uwzględniania w swoich działaniach wszelkich okoliczności sprawy i lojalnego działania w stosunku do obu stron kontraktu. Wynika z nich też, że czynności inżyniera kontraktu lub kierownika projektu są wiążące zarówno dla zamawiającego, jak i dla wykonawcy, o ile nie zostaną zakwestionowane przez którąś ze stron.
Niezależnie od warunków kontraktu, podstawą do dochodzenia przez wykonawcę roszczeń od inżyniera kontraktu są przepisy prawa cywilnego. Podstawą odpowiedzialności deliktowej będzie przepis art. 415 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia, natomiast zgodnie z prawem zobowiązań- roszczenie regresowe, art. 474 Kodeksu cywilnego, stanowi, że dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonuje, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza.
Oferujemy usługi:
